Onze oceanen als plastic soep

Afgelopen dinsdag, 8 juni, was het World Oceans Day 2015; een dag waarop er extra aandacht wordt besteed aan het welzijn van onze oceanen. Helaas is dat hard nodig. Onze oceanen zijn zwaar vervuild door onder andere alle plastic die erin terecht komt, de zogeheten plastic soep.

Omdat plastic niet langs biologische weg verteert valt het uiteen in kleine deeltjes, die door de zeedieren worden aangezien voor voedsel. Veel zeedieren sterven eraan. Vogels die de vissen eten sterven op hun beurt aan alle plastic deeltjes. Ook wij krijgen op deze manier de giftige stoffen binnen.

Gelukkig worden we ons steeds bewuster van dit probleem en kan er dus worden ingezet op verandering. Hoe? Een aantal voorbeelden:

Boyan Slat heeft een ambitieus plan om onze oceanen te reinigen van plastic: The Ocean Cleanup.

In 2011 ging de, toen pas 16 jarige, Slat duiken in Griekenland, om teleurgesteld te concluderen dat hij meer plastic dan vissen tegen was gekomen. Hij ging studeren aan de TU Delft en verdiepte zich verder in de kwestie. Dat resulteerde uiteindelijk in een ontwerp, waarbij een soort enorm vangnet met een V-vorm in de oceaan wordt neergelaten.

Door de stroming zal het plastic richting het net stromen, de V-vorm dient als fuik, uiteindelijk zal het plastic zich in de punt concentreren, om vanaf daar opgeruimd te worden. Het is de moeite waard om het filmpje te bekijken, waarin hij zelf zijn plan toelicht.

Het is ambitieus, maar door groots te dromen ontstaan ook grootse dingen.

Aan de andere kant is er natuurlijk preventie. Zorgen dat er niet meer plastic in de oceanen terecht komt. Dat is waar Tulper zich in samenwerking met de Plastic Soup Foundation sterk voor maakt. Tulper is een start-up met een missie, én een ambitie. In eerste instantie is het doel producten aan te bieden als alternatief voor plastic. Duurzame producten welteverstaan. Denk daarbij aan RVS waterflessen en aan tassen en poncho’s die gedeeltelijk gemaakt zijn van PET flessen. Zo mooi vormgeven en slim, dat je ze niet meer weg wilt gooien. Zo is de poncho aan de buitenzijde uiteraard waterdicht, maar is de binnenzijde voorzien van een zachte voering, die dubbelt als picknickkleed. In samenwerking met ontwerpers en studenten ontstaan er as we speak prachtige dessins voor de waterflessen. Het is een primeur, deze foto’s van de eerste prototypes:

Ontwerp en fotografie Lysanne Westra Grafisch Ontwerp.

In tweede instantie is er de ambitie om producten te fabriceren met de troep die uit de zee is gekomen. Op het moment is het niet makkelijk om aan plastic uit de oceanen te komen, maar als het plan van Slat uitgevoerd wordt hoeft dat over een paar jaar geen probleem meer te zijn.

Textielontwerpster Nienke Hoogvliet wil met haar projecten Sea Me en Re-Sea Me de aandacht vestigen op het contrast tussen de vervuilende plastic problemen en de mooie, duurzame materialen die de zee te bieden heeft. Sea Me is een handgeknoopt tapijt, de garen zijn gemaakt uit zeewier, geknoopt op een oud vissersnet. Dit garen uit zeewier biedt de textielindustrie een duurzaam, nieuw alternatief, zo groeit het veel sneller en heeft het minder voedingsstoffen nodig als bv katoen.

In vervolg hierop ontstond Re-Sea Me. Vissenhuiden vormen een afvalproduct van de visindustrie. In handen van Hoogvliet wordt dit echter omgezet in hoogwaardig leer. De huiden worden tot leer gelooid zonder gebruik van chemicaliën, op ambachtelijke wijze. Een proces wat veel handwerk vereist. In samenwerking met Textielmuseum Tilburg worden toepassingsmogelijkheden verder onderzocht.

Ik ben overtuigd; de oceanen zijn prachtig en hebben ons ontzettend veel te bieden, maar hebben ons ook hard nodig. Laten we ervoor zorgen dat foto’s als deze niet meer nodig zijn, schildpad Peanut kwam als baby’tje vast te zitten in een sixpackverpakking, het arme dier kon er niet meer uit, zie hier het resultaat.

Gelukkig gebeurt er veel positiefs op het moment; en bewustwording = verandering. Meer info of weten wat je zelf kunt doen?